جۆزێف بۆرێل، بەرپرسی سیاسەتی دەرەوەی یەکێتیی ئەورووپا، لە کۆبوونەوەی ئاستانەی ئەنجوومەنی ئورووپا لە لۆکسمبۆرگ، ئیدیعای زیاتری سەبارەت بە ڕۆڵی ئێران لە شەڕی ئۆکرانیادا کرد.
ناوبراو بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاند کە ئێران تۆمەتبار کراوە بە ناردنی مووشەکی بالیستی بۆ ڕووسیا بۆ بەکارهێنانی لەم مشتومڕەدا و ئەویش هەمان هۆکاری دەوێت بۆ پێشنیارکردنی سزای نوێ بۆ سەر تاران. وتیشی: بە بۆچوونی من پێویستە ئەو سزا پێشنیار کراوانەی لە سەر تاران بکشێنەوە.
ئاماژەی بەوەشکرد، لەم کاتەدا نەیتوانیوە وردەکاری زیاتر لەسەر ئەم بابەتە بخاتەڕوو و پێی خۆشە لە داهاتوودا زانیاری زیاتر بەدەستبهێنێت.
ئەم ئاماژانە ئاماژەن بۆ ئەوەی کە پرسی تێوەگلانی ئێران لە شەڕی ئۆکرانیا بە ناردنی چەک بۆ ڕووسیا چەندین جار لەلایەن وڵاتانی ڕۆژئاواوە وروژێنراوە. ئەگەر گەمارۆکان لاببرێن، کاریگەرییەکی بەرچاوی لەسەر پەیوەندییەکانی ئێران لەگەڵ یەکێتیی ئەورووپا و بارودۆخی ئابووری و سیاسی تاران هەیە.
لێدوانەکانی جۆزێپ بورێل سەبارەت بە ئەگەری سەپاندنی سزای نوێ بەسەر ئێراندا دوای تۆمەتبارکردنی بە ناردنی مووشەکی بالیستیک بۆ ڕووسیا بۆ بەکارهێنانی لە شەڕی ئۆکرانیا، ئاماژەیە بۆ پەرەسەندنی گرژییەکانی نێوان یەکێتیی ئەورووپا و ئێران.
ئەم قسانە دەتوانێ لێکەوتەی گرینگی بۆ پێوەندی دیپلۆماسی و ئابووری ئێران هەبێت. لێرەدا چەند خاڵێکی گرنگ لە شیکردنەوەی ئەم دۆخەدا دەخەینەڕوو:
1- زیادبوونی گوشارەکان لەسەر ئێران: تۆمەتەکانی وەک ناردنی چەک بۆ ڕووسیا دەتوانێت بەشێک بێت لە هەوڵەکانی ڕۆژئاوا بۆ زیادکردنی گوشارەکان بۆ سەر ئێران. ئەگەر ئەم جۆرە تۆمەتە بسەلمێنرێت، بیانوویەکی بەهێز بۆ سەپاندنی سزای نوێ و بەرتەسککردنەوەی چالاکییە ئابووری و بازرگانییەکانی ئێران دەڕەخسێنێت.
2- گرنگی یەکڕیزی ڕۆژئاوا لەدژی ڕوسیا: یەکێتی ئەوروپا و وڵاتانی تری ڕۆژئاوا هەوڵدەدەن بەرەیەکی یەکگرتوو دژ بە ڕوسیا دروست بکەن. یەکێک لە ڕێگاکانی گەیشتن بەم ئامانجە بریتییە لە سنووردارکردنی هەر هاوکارییەک کە ڕووسیا لە وڵاتانی دیکەوە وەریبگرێت. گەمارۆ نوێیەکانی سەر ئێران دەتوانێ بەشێک لەم ستراتیژە بێت بۆ پێشگرتن لە ناردنی چەک و پاڵپشتی سەربازی بۆ ڕووسیا.
3- لێکەوتە ئابوورییەکان بۆ ئێران: گەمارۆ نوێیەکانی سەر ئێران، ئەگەر پەسەند بکرێن، کاریگەریی بەرچاویان لەسەر ئابووری وڵات دەبێت. بە سەرنجدان بەوەی کە ئێران هەوڵی باشترکردنی پەیوەندییە ئابوورییەکانی لەگەڵ وڵاتانی ئەورووپایی و زیادکردنی ئاڵوگۆڕی بازرگانی دەدات، ڕەنگە سزا نوێیەکان ئەم پرۆسەیە پەکبخەن و فشارە ئابوورییە ناوخۆییەکان زیاتر بکەن.
4- کاریگه ڕی دیپلۆماسی و ناوچه یی: ئه م تۆمه ته ڕه نگه کاریگه ڕی له سه ڕ په یوه ندییه کانی ئێران له گه ڵ ئه کته ڕه ناوچه و جیهانییه کانی دیکه . ئێران هەوڵ دەدات پەیوەندییەکانی لەگەڵ وڵاتانی وەک ڕووسیا و چین بەهێزتر بکات و ئەگەری هەیە سزا نوێیەکان کاریگەری نەرێنی لەسەر هەوڵە دیپلۆماسییەکانی تاران بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنان و هاوکاری نێودەوڵەتی هەبێت.
5- ئایندەی دانوستانە ئەتۆمییەکان: ئەم تۆمەتانە دەتوانن ڕۆڵ بگێڕن لە دواخستن یان قورسترکردنی دانوستانە ئەتۆمییەکانی ئێران لەگەڵ زلهێزەکانی جیهان. ئەگەر ئێران وەک ئەکتەرێکی ناسەقامگیر لە ناوچەکەدا هەژمار بکرێت، ئەگەری بوژاندنەوەی JCPOA و هەڵگرتنی سزاکان کەمتر دەبێت. بەگشتی لێدوانەکانی جۆزێپ بورێل ئاماژەن بۆ فراوانبوونی گوشارە نێودەوڵەتییەکان دژی ئێران و هەوڵەکانی ڕۆژئاوا بۆ کۆنتڕۆڵکردنی کاریگەرییە ناوچەییەکانی ئەو وڵاتە. ئەگەر گەمارۆ نوێیەکان پەسەند بکرێن، ڕەنگە کاریگەریی بەرچاوی لەسەر ئابووری و سیاسەتی دەرەوەی ئێران هەبێت و پەیوەندییەکانی تاران لەگەڵ وڵاتانی ڕۆژئاوا و هاوپەیمانەکانی ئاڵۆزتر بکات.
0
0