ئایا کورد دیسان قوربانی سیاسەتی ئەکتەرە ئیقلیمییەکانە؟
ئەمڕۆ حکومەتی نوێی سوریا ڕایگەیاند، لەگەڵ گروپە چەکدارەکان ڕێککەوتوون بۆ هەڵوەشاندنەوە و تێکەڵبوون بە سوپای نوێ.
ئاژانسی سانا، ئاژانسی هەواڵی فەرمی سوریا، وێنەی ئەحمەد شەرع لەنێو سەرکردەکانی چەند گروپێکی چەکداریدا بڵاوکردەوە؛ هاوکات نوێنەرانی هێزەکانی سوریای دیموکرات کە هاوپەیمانی گروپە چەکدارەکانە بە سەرۆکایەتی کورد کە بنکیان لە باکووری ڕۆژهەڵاتی سوریایە، لەنێویاندا نابینرێن.
لە بەیاننامەیەکدا کە لەلایەن سانا و ئەکاونتی تێلێگرامی دەسەڵاتدارانی سوریاوە بڵاوکراوەتەوە، هاتووە: "ئەم کۆبوونەوەیە بە ڕێککەوتنێک لەسەر هەڵوەشاندنەوەی سەرجەم گروپەکان و یەکگرتنیان لەژێر چاودێری وەزارەتی بەرگریدا کۆتایی هات". سەرۆکی نوێی سوریا، ئەحمەد شەرع، کە پێشتر بە ئەبو محەمەد جۆلانی ناسرابوو، ڕایگەیاند، دەسەڵاتە نوێیەکان "بە هیچ شێوەیەک ڕێگە نادەن چەک لە دەرەوەی کۆنترۆڵی حکومەت بوونی هەبێت".
ئەمەش هێزەکانی سوریای دیموکرات بە سەرۆکایەتی کورد دەگرێتەوە. هەفتەی ڕابردوو سەرۆکی ستافی سەربازی دەستەی سەرنوسەری سوریا بە ئاژانسی فرانس پرێسی ڕاگەیاندبوو، ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی کورد لەژێر سەرکردایەتی نوێدا دەبن و "سوریا دابەش نابێت".
سەرۆکوەزیرانی حکومەتی کاتی، محەمەد بەشیر ڕایگەیاند، وەزارەتی بەرگری بە ئەفسەرانی پێشووی سوپا و هێزە چەکدارەکان ئاوەدان دەکرێتەوە. هەفتەی ڕابردوو حکومەتی نوێی سوریا مەرحەف ئەبو قەسرەی وەک وەزیری بەرگری دەستنیشانکرد؛ یەکێکە لە فەرماندە باڵاکانی دەستەی سەرنوسەری سوریا کە بەرپرسی ئۆپەراسیۆنی ڕووخاندنی ڕژێمی بەشار ئەسەد بووە.
دوای 13 ساڵ شەڕی ناوخۆ لە سوریا، کە زیاتر لە نیو ملیۆن کوژراوی لێکەوتەوە، وڵاتەکە بەسەر ناوچەکانی نفوزی گروپە جیاوازەکاندا دابەشکراوە، کە هەریەکەیان پشتیوانی وڵاتانی جیاواز لە ناوچەکە و زلهێزە نێودەوڵەتییەکانیان هەیە. ئەحمەد شەرع ڕۆژی یەکشەممە ڕایگەیاند، هەموو چەکەکان لەژێر کۆنترۆڵی حکومەتی ناوەنددا دەبن، بەو چەکانەی کە لەلایەن هێزە کوردییەکانەوە بەدەستەوەیە. لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا دوای دیداری هاکان فیدان وەزیری دەرەوەی تورکیا لە دیمەشق ڕایگەیاند کە گرووپە چەکدارەکان بەم زووانە هەڵوەشاندنەوەی خۆیان ڕادەگەیەنن و دەچنە ناو سوپای نوێی سوریاوە. بەڵام کاتی وردی بۆ ئەم کارە ڕانەگەیاندووە. تورکیە لایەنگری سەرەکی تەحریر شام کە نزیکەی دوو هەفتە لەمەوبەر دەسەڵاتی لە سوریا گرتە دەست شیکاری هەواڵەکان حکومەتی نوێی سوریا ئەمڕۆ ڕایگەیاند کە ڕێککەوتنێک لەگەڵ گروپە یاخیبووەکان بۆ هەڵوەشاندنەوە و تێکەڵکردنیان لەگەڵ سوپای نوێی ئەم وڵاتەدا واژۆ کراوە.
ئه م هه واڵه به تایبه ت له بارودۆخی ئێستادا که سوریا له به ڕده م چه ندین ئاسته نگه ی ئه منی و سیاسیدایه ، گرنگه . لەو وێنانەی کە ئاژانسی هەواڵی فەرمی سوریا بڵاویکردۆتەوە، ئەحمەد شەرع، یەکێک لە سەرکردەکانی حکومەتی نوێ، لەگەڵ سەرۆکی چەند گروپێکی چەکداردا دەبینرێت. ئەم کارە هەوڵەکانی حکومەت نیشان دەدات بۆ دروستکردنی پێکهاتەیەکی سەربازی یەکگرتوو و کەمکردنەوەی گرژییەکانی نێوان گروپە جیاوازەکانی وڵات. بەڵام جێگای سەرنجە نوێنەرانی هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) کە هاوپەیمانی گروپە چەکدارەکانی سەرکردایەتی کوردن کە بنکیان لە باکووری ڕۆژهەڵاتی سوریایە، لەم وتووێژانەدا ئامادە نەبوون. ئەم ڕێککەوتنە دەتوانێت چەندین دەرئەنجامی گرنگی هەبێت: ١. تێکەڵکردنی گروپە چەکدارەکان لە سوپای نوێدا دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ کەمکردنەوەی گرژی و ململانێکان لە ناوچە جیاجیاکانی سوریا. بە یەکخستنی هێزەکان، ئەگەری ململانێی ناوخۆیی لە نێوان گروپە جیاوازەکاندا کەم دەبێتەوە و ڕەنگە سەقامگیری زیاتر بهێنێتە ئاراوە. نەبوونی هێزەکانی سوریای دیموکرات لەم ڕێککەوتنەدا ڕەنگە ببێتە هۆی تەحەددا.
هێزەکانی سوریای دێموکرات وەک یاریزانێکی سەرەکی لە باکووری ڕۆژهەڵاتی سوریا ناسراوە و بەشداری نەکردنیان ڕەنگە ببێتە هۆی درزێکی زیاتر لە پێکهاتەی سەربازی و سیاسی ئەو وڵاتەدا.
لەوانەیە ئەم کارە کاردانەوەی جیاواز لەلایەن کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە بهێنێتە ئاراوە. ڕەنگە هەندێک وڵات پشتیوانی ئەم ڕێککەوتنە بکەن و بە هەنگاوێکی ئەرێنی بۆ ئاشتی لە سوریا سەیری بکەن و هەندێکی تریش نیگەرانی خۆیان سەبارەت بە مافەکانی مرۆڤ و داهاتووی سیاسی وڵاتەکە دەرببڕن. یەکگرتنی گروپە یاخیبووەکان لە سوپای نوێدا دەتوانێت کاریگەری لەسەر ئایندەی سیاسی سوریا هەبێت. ئەگەر ئەم هێزانە بتوانن لەژێر یەک فەرماندەییدا بەشێوەیەکی کاریگەر کار بکەن، ڕەنگە ڕێگە خۆش بکات بۆ حکومەتێکی ناوەندی بەهێزتر و سەقامگیرتر. سەرەڕای ئەم ڕێککەوتنە، نیگەرانییەکان سەبارەت بە ئاسایش و سەقامگیری هەروا ماونەتەوە. تا ئێستاش تاقمە توندڕەو و تیرۆریستیەکان لە هەندێک بواردا چالاکن و دەتوانن ببنە هەڕەشە بۆ سەر ئاسایشی نەتەوەیی سوریا و ناوچەکە. ڕێککەوتنی تێکەڵکردنی گروپە یاخیبووەکان لە سوپای نوێی سوریادا هەنگاوێکی گرنگە لە هەوڵەکانی حکومەت بۆ بەرقەرارکردنی سەقامگیری و ئاسایش لە وڵاتەکەدا. بەڵام بەشدارینەکردنی هێزەکانی سوریای دیموکرات و تەحەددیاتی پەیوەست بەوەوە دەتوانێت کاریگەری لەسەر پرۆسەی ئاشتی و سەقامگیری سوریا هەبێت. ئایندەی سیاسی و سەربازی سوریا هێشتا نادیارە و پێویستی بە چاودێری و پشتیوانی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی هەیە بۆ پێشگرتن لە قەیرانی نوێ.
0
0